شرایط استفاه از بلوک سبک در ساختمان سازی

بلوک سیمانی از ترکیب آب، سیمان، ماسه یا  شن معمولی ساخته می شود. هر نوع بلوک با ویژگی های منحصر به فرد مراحل مخصوص را برای ساخت طی می کنند تا بهترین و با کیفیت ترین بلوک ها تولید شوند.

بلوک ها به دو روش تولید می شوند:

روش سنتی: اولین روش برای ساخت بلوک سیمانی، روش سنتی است. مواد اولیه را با هم ترکیب کرده و در قالب دستگاه دستی می ریزند و سپس با فشار وزن کارگر اپراتور از قالب خارج می کنند. در این روش می توان مواد دیگری را به مواد اولیه افزود. به طور مثال اضافه کردن حباب ساز باعث عایق بندی شدن بلوک می شود. استفاده از ضد یخ بتنی در مواد اولیه باعث افزایش عمر و مقاومت بیشتر بلوک سیمانی می‌شود.

روش نیمه اتوماتیک : این روش ساخت بلوک سیمانی به این صورت است که مواد ترکیب شده را به وسیله دامپر یا تراکتور بیل دار به درون باگت دستگاه تخم گذار منتقل می کنند ، سپس با فشار پرس و ویبره قالب بلوکها از قالب خارج می شوند که پس از آب پاشی و عمل آوری بر روی پالتهای چوبی جمع آوری شده و به انبار بلوک منتقل می شوند.

روش صنعتی: روش اتوماتیک  به عنوان یک روش صنعتی در ساخت بلوک شناخته می شود. در این روش تمام مراحل به وسیله دستگاه تمام اتوماتیک انجام می شود.

در روش صنعتی ابتدا مواد اولیه که قبلا در سیلوهای زمینی دپو شده اند هر یک به طور جداگانه وزن سنجی شده و بر روی نوار نقاله ای که در زیر سیلوها قرار گرفته ریخته می شود که پس از این مرحله کلیه مواد اولیه به غیر از سیمان که وزن سنجی شده اند به درون باگت حمل مصالح ریخته می شوند و توسط الواتور به درون میکسر منتقل می شوند .پس از اضافه شدن مواد اولیه سیمان و آب به مقداری که قبلا تعیین شده به میکسر اضافه میشود و پس از میکس ملات به درون باگت دستگاه بلوکزنی ریخته میشود . پس از تولید اتوماتیک بلوک ، پالت تولید شده از طریق نوار نقاله به قسمت الواتور حمل بلوک هدایت میشود. بلوکهای تولید شده توسط الواتور به داخل فضای عمل آوری منتقل می شوند که پس از عمل بخاردهی بوسیله سیستم لوورتور اط قفسه ها خارج شده و بر روی نوار تخلیه قرارداده می شوند. در این مرحله بلوکها بوسیله فک اتوماتیک روی پالتهای چوبی حمل بلوک قرار گرفته سپس شرینگ می شوند. بلوکهای آماده به انبار محصول منتقل میشوند تا پس از طی مراحل کنترل کیفیت به محلهای مصرف حمل شوند .
انواع بلوک سیمانی

در دسته بندی اول انواع بلوک های سیمانی را بر اساس وزن گروه بندی می کنند که شامل سه گروه است:

بلوک سیمانی  سبک: در ساخت بلوک سبک از ماسه ، پوکه معدنی ویا پوکه صنعتی استفاده می شود. بلوک سبک انواع مختلفی دارد:

بلوک سبک رده ۱: چگالی بین ۵۰۰ تا ۷۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب
بلوک سبک رده ۲: چگالی بین ۷۰۰ تا ۱۰۰۰ کیلوگرم در متر مکعب
بلوک سبک رده ۳: چگالی بین ۱۰۰۰ تا ۱۷۰۰ کیلو گرم بر متر مکعب
بلوک سیمانی رده ۴: چگالی بین ۱۷۰۰ تا ۲۰۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب که نیمه سبک نیز نام گذاری میشوند.
 

بلوک سیمانی نیمه سبک: بلوک نیمه سبک از لحاظ وزن با بلوک سبک تفاوت دارد. گاهی بلوک نیمه سبک را در گروه بلوک سبک قرار می دهند.

چگالی این بلوک بین ۱۷۰۰ تا ۲۰۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب است.

 

بلوک سیمانی سنگین: این بلوک معمولاً ویژگی باربری دارد و ضخامت برای بلوک سبک آن بسیار بیشتر از دو گروه دیگر است. درون آن را با مخلوط شن و ماسه پر می شود. در دو نوع ته بسته و ته باز تولید می شوند. استاندارد های تولید بلوک سیمانی سنگین برای طول، بلندی و پهنا به ترتیب ۴۰ ، ۲۰ و ۲۰ می باشد.

از بلوک سنگین در ساخت دیوار حیاط، باغ ها، ویلا ها و … استفاده می شود. در ساخت جوی و جدول کنار خیابان و تیغه هایی که نقش باربر دارند نیز می توان استفاده کرد.

 

انواع بلوک سیمانی بر اساس ساختار و شکل آن

نوع دیگر دسته بندی بلوک سیمانی بر اساس شکل ظاهری آن آن است:

بلوک توخالی غیر باربر
بلوک تو پر
بلوک توخالی باربر
آجر بتنی
دسته بندی دیگر بلوک سیمانی بر اساس نوع ماده ای (صنعتی یا معدنی) است که در ساخت بلوک ها به مواد اولیه اضافه می شوند:

بلوک سیمانی صنعتی: در ساخت این نوع بلوک از ترکیب سیمان، آب و دانه های صنعتی استفاده می شود. تفاوت بلوک صنعتی با بلوک معمولی (سیمان، آب و ماسه) در این است که خاصیت عایق کاری بیشتری دارد و مواد صنعتی در آن به کار می رود. وزن مخصوص  این نوع بلوک حداکثر ۹۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب است.

بلوک سیمانی معدنی: پوکه های معدنی در واقع همان خاکستر های آتشفشانی هستند که از معادن مرغوب استخراج می شوند به عنوان مواد اولیه در تولید بلوک معدنی استفاده می کنند. مواد معدنی را با آب و سیمان ترکیب می کنند. مواد معدنی مرغوب به وفور در معدن های کشور وجود دارد، مانند: پوکه معدنی در شهر تبریز و پوکه معدنی در قروه.بلوک پوکه ای

رایج ترین و مهمترین پوکه های معدنی اسکوریا و پومیس هستند.

انواع بلوک سیمانی؛ بهترین و با کیفیت ترین ها

در این قسمت بهترین و با کیفیت ترین بلوک های سیمانی از نوع صنعتی و معدنی را معرفی می کنیم:

بلوک سیمانی لیکا: بلوک لیکا جزء بلوک صنعتی است. در تولید بلوک لیکا از دانه های ریز رس (گرد و ریز) استفاده می شود. ابتدا دانه های رس را در کوره گردان ریخته و حرارت کوره را تا ۱۲۰۰ درجه سانتیگراد بالا می‌ برند. وزن رس در این فرایند (چرخش در کوره گردان) کاسته می شود. در نهایت به اصطلاح رس منبسط شده به دست می آید. سپس دانه های رس منبسط شده را با سیمان و آب ترکیب می کنند. رنگ این دانه ها قهوه ای رنگ زبرو دارای خلل و فرج بسیار ریز است .

بلوک لیکا به دو شکل اصلی توپر و توخالی در شکل، وزن و ابعاد مختلف تولید می شود. به عنوان عایق صوت و حرارت است. از بلوک سیمانی لیکا برای ساخت دیوار غیر باربر و سقف تیرچه بلوک ها استفاده می شود. انواع بلوک سیمانی لیکا:

بلوک سیمانی لیکا دوجداره
بلوک لیکا سه جداره
بلوک تیغه ای لیکا پر
بلوک لیکا توخالی
بلوک لیکا آجری و …
بلوک لیکا جزو مقاوم ترین و با کیفیت ترین بلوک ها است که استفاده از آن از لحاظ مالی در آینده مقرون به صرفه می باشد.

بلوک سیمانی سرباره ای ذوب آهن: در گروه بلوک های صنعتی قرار می گیرد. کار صنایع فولاد و ذوب آهن با کوره است. مواد معدنی را در کوره ذوب می کنند، سپس محصول اصلی مثل فلزات اصلی استیل و سرب  و … را از مواد باطله جدا می کنند. مواد باطله را توسط جت واتر به سرعت سرد می کنند تا قابل استفاده شود. مواد باطله شامل سیلیس و آلومینا است که جزو مواد اولیه برای ساخت بلوک سیمانی سرباره است.

کارخانه های ذوب آهن مواد باطله را به کارخانه های سیمان می فروشند. سیمان سرباره تخلخل بسیار کمی دارد، یعنی مقدار فاصله بین مواد و مولکول های سیمان که در زمان سفت شدن ایجاد می شود بسیار کم است. به فاصله بین مولکول ها تخلخل می گویند.

 

 

بلوک لیکا

 

نوع دیگری از بلوک سیمانی از نوعی پوکه صنعتی نام پرلیت ساخته می شود. شکل ظاهری آن کروی شکل است و در ساخت بلوک سبک از آن استفاده می شود. وزن سبک، خاصیت عایق بندی بلوک ساخته شده ضد اشتعال بودن از مزایای این بلوک است. البته در کنار آن از مواد دیگری به نام میکروسیلیکا، پوکه کرپ و الیاف پلی پروپیلن استفاده می شود.

بلوک سیمانی پومیس: بلوک پومیس در دسته بلوک معدنی قرار دارد. در تهیه مواد اولیه بلوک پومیس از پوکه های مواد معدنی استفاده می شود. مواد لازم را از دهانه کوه های آتشفشانی جمع‌آوری می کنند. سپس این مواد را با سیمان، آب و … ترکیب می کنند. بعد از ترکیب مواد را در قالب های فلزی ریخته و در اتاق بخار قرار می دهند تا خشک شوند.

بلوک پومیس عایق صوت و حرارت ، دارای وزن سبک اما مقاومت بالایی دارد.

 

ابعاد بلوک سیمانی

ساخت بلوک سیمانی سبک باید مطابق با استاندارد های سازمان ملی استاندارد باشد که به شرح زیر است:

بلوک بزرگ: ارتفاع ۲۰، عرض ۳۰، طول ۴۰
بلوک متوسط: ارتفاع ۲۰، عرض ۱۵ یا ۲۰، طول ۴۰
بلوک کوچک: ارتفاع ۲۰، عرض ۸ یا ۱۰، طول ۴۰
حداقل ضخامت دیواره در بلوک توخالی باید ۱۳ میلیمتر باشد.

 

حداقل مجاز رواداری های ابعاد واقعی از ابعاد اسمی به شرح زیر است:

طول و عرض: ۳ میلیمتر
ارتفاع: ۴ میلیمتر
قیمت بلوک سیمانی در چند سال اخیر به دلیل بلوک استاندارد نوسانات زیاد در بازار مانند همه مصالح دچار تغییرات زیادی شده است. تغییر در قیمت مواد اولیه مهم ترین عامل تاثیر گذار است، مخصوصاً در بلوک های سیمانی سبک مانند بلوک لیکا یا مشابه آن که از مواد صنعتی، معدنی و آتشفشانی تهیه می شوند.

تغییر در قیمت ماسه و سیمان از عوامل تاثیر گذار در نوسان قیمت بلوک سیمانی است. نوسان در بازار داخلی و جهانی بر خرید فروش قیمت بلوک سیمانی تاثیر می گذارد. عرضه و تقاضا از دیگر عواملی است که بر خرید و فروش بلوک و قیمت بلوک سیمانی تاثیر مستقیم می گذارد.

ذکر این نکته ضروری است که استفاده از بلوک سبک سیمانی و نیمه سبک به دلیل ویژگی هایی که در بالا اشاره شد مقرون به صرفه هستند و در طولانی مدت ماندگاری بسیار بالایی دارند.

 

زمانی که صفحات زمین نسبت به یکدیگر حرکات انتقالی داشته باشند، در اثر آزاد شدن نیروی نهفته در زمین بسته به بزرگی زمین لرزه، هر آنچه بر روی صفحات زمین قرار دارد، به صورت رفت و برگشتی یا بالا یا پایین دستخوش حرکاتی میشود. مهم ترین تدبیری که در ساختمان سازی برای جلوگیری از تلفات جانی و مالی ناشی از زلزله صورت گرفته است، سبک سازی ساختمان با بلوک سبک میباشد. زیرا بیشترین درصد یا مساحت یک سازه به تیغه چینی آن میرسد که استفاده از بلوک سبک به جای مصالح سنتی و سنگین از جمله کارآمد ترین تدبیرها در کنار مقاوم سازی اسکلت سازه میباشد. برای مثال تصور کنید در یک واگن متحرک ایستاده اید و به محض حرکت این واگن به سمت جلو، پاهای شما به سمت آن حرکت و بالاتنه ی شما به سمت خلاف جهت حرکت میکند.
در شبیه سازی حرکت سازه در زلزله نیز میتوان به این امر اشاره کرد که فونداسیون در جهت حرکت پوسته زمین حرکت کرده و به دنبال خود ستونها را جابجا میکند. در اثر این حرکت یک نیروی اینرسی افقی در سقفها در خلاف جهت ریشه ایجاد میشود که اتصال محکم و یکپارچه اجزا سازه در این هنگام نقش به سزایی در سرپا ماندن سازه ایفا میکند. بر فرض اینکه سازه از اسکلتی قوی و منسجم در برابر زلزله برخوردار باشد، مورد دیگری که در کاهش تلفات سازه و ایمنی افراد ساکن در آن نقشی مهم ایفا میکند، وزن سازه است.

تاثیر سبک سازی سازه در کاهش تلفات ناشی از زلزله

سبک سازی سازه با بلوک سبک

در ادامه بحث بالا، به سراغ وزن سازه و بررسی سنگینی مصالح مصرفی درون آن میپردازیم. بر طبق مصوبات نظام مهندسی و سازمانهای ناظر بر شهرسازی ، لازم است که از مصالح سبک نظیر بلوک سبک برای ساخت دیواره های ساختمان استفاده شود. زیرا به کار رفتن بلوک سبک در ساخت دیوارهای غیر باربر، از عمده وزن سازه میکاهد. در بالا در مورد نیروی اینرسی صحبت شد، این نیرو در اثر وزن سازه زیاد یا کم میشود. هرچه وزن مصالح به کار رفته در ساخت کمتر باشد این نیروی ایجاد شده در خلاف جهت حرکت ساختمان، کمتر شده و استحکام سازه در برابر این فشار بیشتر میشود، در نتیجه گسیختگی دیرتر اتفاق می افتد.
فرض کنید از مصالح سنگین سنتی در ساخت دیوارهای ساختمان استفاده شود، به دلیل وزن بالایی که این عضو به کل سیستم وارد میکند، توان ستون ها و اسکلت فولادی یا بتنی آن، هر چقدر هم قوی ساخته شده باشد، در برابر آن به مراتب کاهش یافته و دچار گسیختگی شده و حالت الاستیک خود را از دست میدهد.
در حالی که استفاده از بلوک سبک برای ساخت تیغه های سازه، این مشکل را از بین برده و شرایط عملکرد هماهنگ هر چه بهتر این دیوار ها را در همکاری با اسکلت سازه فراهم می آورد. بلوک سبک انواع مختلف دارد که بلوک های سوراخ دار میتوانند در اتصال دیوار به اسکلت نقش بهتری را ایفا کنند. زیرا از دل این سوراخ ها می توان میلگرد هایی را برای اتصال این عضو به اسکلت سازه جوش داد.
در این حالت سازه در برابر نیروی رفت و برگشتی زلزله انعطاف پذیر و شکل پذیر شده و اجزای ساختمان مثل حلقه های زنجیر نسبت به هم منسجم میمانند.
البته که بلوکها برای پایداری بیشتر باید در دل قاب هایی که به اسکلت متصل هستند و قیمت بلوک سیمانی قرار گیرند تا در برابر نیروهای خارج از صفحه پایدار و استوار باقی بمانند.

ویژگیهای بلوک سبک که برای زلزله مناسب است

ویژگی بلوک سبک

هر چه حلقه های این زنجیر شکننده تر باشند، میزان مقاومت شان در برابر نیروهای جانبی پایین تر آمده و در اثر کشیدگی یا فشار شکسته شده و باعث فروپاشی سازه و از بین رفتن عملکرد هماهنگ آن میشوند. همانطور که میدانید بلوک سبک یک عضو غیر باربر در ساختمان است که برای کاهش وزن سازه در ساخت به کار میرود. عملکرد سازه در هنگام زلزله به این صورت است:
نیروی اینرسی ایجاد شده در سقف یا دال ، ناشی از زلزله، باید از طریق تیرهای افقی به ستون ها و از ستونها به فنداسیون و از آنجا به زمین انتقال یابد. همانطور که دیدید بلوک سبک کوچکترین نقشی در این انتقال نیرو به زمین ندارد مگر حفظ انسجام و برپایی ساختمان و عدم فروپاشی و تهدید جان ساکنان آن که هر چه قوی تر و مقاوم تر باشد، میزان تلفات را کاهش داده و هر چه سست تر و شکننده باشد، میزان ضرر مالی تحمیلی به ساکنان سازه را افزایش میدهد.
اما بلوک سبک چیست؟
به بلوکی می گویند که چگالی آن کمتر از ۱۷۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب باشد. در صورتی که خرید بلوک سبک از مراکز غیر معتبر صورت گیرد، استفاده از این بلوک در ساخت تیغه ها باعث تحمیل فشار مضاعف به اسکلت سازه و بر هم خوردن محاسبات سازه ای در جهت طراحی اسکلت آن میشود و هنگام وقوع زلزله اسکلت یارای مقابله با نیروی وارد بر سازه و اینرسی ایجاد شده در آن را نخواهد داشت.
اجرای ساختمان با مصالح مرغوب، می تواند متضمن کارآمدی طراحی و محاسبات مهندسی ساختمان شده و در غیر اینصورت و اجرای نادرست ساختمان و عدم اتصال و یکپارچگی سازه، عملا مهندسی بودن طراحی سازه را زیر سوال میبرد.
بلوک سبک در ساخت انواع ساختمانها با شکل های مختلف استفاده می شود که پروژه های انبوه سازی، برج های بلند، ساختمان های کوچک و غیره از جمله موارد مصرف این بلوک میباشد.
شاید این سوال برایتان مطرح شود که در میان انواع بلوک موجود در بازار مصالح ساختمانی، کدام یک بر دیگری برتری دارد؟

بلوک سبک مقاوم و سازگار با شرایط آب و هوایی

بلوک مقاوم در برابر رطوبت

انتخاب مصالح ساختمانی باید با فاکتورهایی صورت گیرد که طول عمر سازه را افزایش داده و در عین حال در زمان ساخت دارای صرفه اقتصادی باشد. حال که ساخت تیغه های ساختمان باید با مصالح سبک نظیر بلوک سبک صورت گیرد، انتخاب در میان انواع آن، امری بحث برانگیز میشود و نیاز به بررسی ویژگی و بودجه دارد.
به طور کلی ماده اولیه ای که در ساخت بلوک سبک استفاده میشود، تاثیر به سزایی در مقاومت آن و قیمت تمام شده آن دارد. بلوک سفالی، بلوک سیمانی، و بلوک های هبلکس و aac از جمله مصالح مصرفی در پروژه های مختلف عمرانی میباشند.
اما رایج ترین بلوکی که در پروژه های عمرانی استفاده می شود، بلوک سبک سیمانی است که علاوه بر سبکی از قیمت معقولی هم برخوردار است و علاوه بر آن، به عنوان بلوک عایق حرارتی و صوتی در پروژه های آپارتمان سازی عمل میکند.
موضوع دیگر ، تطابق و سازگاری ماده به کار رفته در ساخت بلوک، با اقلیم منطقه ای است که سازه در آن بنا شده است. در صورتی که این سازگاری وجود نداشته باشد، در اثر زمان مصالح فرسوده شده، از بین رفته و ضرر مالی زیادی به سازه تحمیل می کند.
بلوک سبک یکی از مقاوم ترین مصالح موجود در بازار است که به دلیل ملات یا بتنی که در ساخت آن استفاده می شود قابلیت سازگار شدن با هر آب و هوایی را داشته و به دلیل سبکدانه هایی که در دل آن استفاده شده است، از مقاومت فشاری قابل قبولی برخوردار میباشد. مقاومت فشاری بلوک سیمانی، در هر عدد آن ۳۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع است که این عدد نسبت به سایر انواع بلوک، مقدار قابل قبولی میباشد.

تفاوت میزان تلفات سازه با مصالح سنگین و سبک

تفاوت ساختمان سنگین و سبک در زلزله

در گذشته به جای بلوک سبک از آجر که جز مصالح سنتی سنگین محسوب میشود، استفاده می شده است. آجر به کار رفته در دیوار از جمله اعضای آسیب پذیر در ساختمان های بنایی یا سازه های مهندسی میباشد. وزن متر مربع دیوار آجری با وزن متر مربع دیوار سبک، بسیار متفاوت است و استفاده از آجر در ساخت پروژه موجب تحمیل هزینه گزافی برای ساخت و طراحی اعضای باربر سازه میشود. و به دلیل وزن سنگین، زیاد بودن ارتفاع دیوارها و عدم انسجام کافی مصالح و مهار نبودن صفحه دیوار با این مصالح، آسیب پذیری آن بیش از سایر مصالح سبک مصرفی میگردد.
بلوک سبک که جایگزین بسیار مناسبی برای آجر در دیوار کشی سازه های بلند و کوتاه میباشد، ابعاد و مدل های مختلفی دارد که از ترکیب پوکه های سبک و سیمان تشکیل شده است. اما تنها به کار رفتن بلوک سبک در ساخت دیوار باعث مقاومت این عضو در زلزله نمیشود. زیرا فروپاشی و شکست دیوارها طی زلزله های اخیر نشان دهنده ضعف عملکرد اجرایی در ساخت دیوارهای سازه است که مقاوم سازی آن به صورت اصولی در سازه های امروزی امری بسیار مهم است که باید به آن دقت شود.

بلوک سبک به کار رفته در دیوار باید با شاتکریت یا رویه بتنی جهت مقاوم سازی دیوار پوشیده شده و در مناطق خورنده و مرطوب این دیوار باید دارای اندود مناسب و با فرمول ساخت متناسب انتخاب شود.

مقاوم سازی دیوار ساخته شده از بلوک سبک

مقاوم سازی بلوک سبک

اما مقاوم سازی دیوار به موارد ذکر شده در بالا ختم نشده و بهتر است جهت انعطاف پذیری بیشتر سازه، دیوار ساخته شده با استفاده از شبکه های فولادی، انسجام بخشیده شده و علاوه بر افزایش مقاومت فشاری آن مقاومت کششی و انعطاف پذیری آن نیز افزایش یابد.
در طی حرکات مختلفی که هنگام زلزله رخ میدهد، دیوار در صورتی که از مصالح سنگین بنایی ساخته شده باشد، رفتار ضعیفی در برابر حرکات خواهد داشت. در حالی که با عبور میلگرد از دل بلوک های سوراخ دار سبک، ضعف حرکتی صفحه یا پنل دیوار برطرف شده و دیوار قادر به تغییر شکل در برابر بارهای جانبی وارد به خود خواهد بود.
در نتیجه¬ی انجام آزمایشات مختلف فشاری و کششی که روی دیوارهای ساخته شده با مصالح نوین در برابر زلزله صورت گرفته است، نهاد های اجرایی و مهندسی ، به استفاده از مصالح سبک به جای مصالح بنایی و سنتی، توصیه کرده و مقررات و آیین نامه های مختلفی را وضع کرده اند که منجر به سخت گیری بیشتر در اعطای پروانه به سازندگان سازه شده است. که این امر تا حدودی توانسته به سبک سازی بافت شهری در برابر زلزله کمک کند.

مضرات خرید بلوک سبک غیر استاندارد برای سازه
در واقعیت و ساخت بلوک، نظارت های لازم در جهت تولید بلوک استاندارد مطابق با آیین نامه هااجرایی صورت نمی گیرد. در صورتی که بلوک را از کارگاههای تولیدی غیر معتبر خریداری کنید، ممکن است هزینه های نگهداری از سازه در طی بهره برداری از آن افزایش یافته و سازه در هنگام زلزله با کوچکترین تکان دچار شکست در دیواره های خود شود.
از جمله ویژگی های منفی تولید غیر استاندارد بلوک سبک میتوان به موارد زیر اشاره کرد که هنگام زلزله مشکلات عدیده ای را برای سازه به وجود می آورد:
۱- در صورتی که میزان جذب رطوبت بلوک سبک بیش از حد مجاز باشد، در مناطق مرطوب با جذب آب به خود باعث نمور شدن سازه و افزایش اتلاف انرژی برای خشک و گرم کردن فضای منزل میشود. در مناطق گرم این نقیصه باعث جذب آب ملات توسط بلوک و عدم چسبندگی و اتصال لازم بلوکها با هم در ساخت و چینش تیغه ها میشود. میزان جمع شدگی خطی بلوک سیمانی به صورت استاندارد باید کمتر از ۶۵ هزارم درصد باشد.
۲- مورد دیگر چگالی آن است که در بند های بالا حول آن بحث شد. در صورتی که چگالی بلوک سبک کنترل نشده و بیش از عدد ۱۷۰۰ شود، جز مصالح نیمه سبک یا سنگین قرار میگیرد که تحمیل بار اضافی به سازه عملا طراحی مهندسی اجزای باربر آن را بی اثر میکند و این لطمه جدی به پیکر سازه در حین زلزله اعمال میکند.
۳- کم بودن مقاومت مکانیکی بلوک سبک نیز از دیگر معضلات است که باعث افزایش پرت و دور ریز مصالح ساختمانی میشود. همین امر باعث افزایش هزینه ساخت و مشکلات مقاومتی در ساخت پروژه میگردد. کار با این مصالح بسیار سخت میشود زیرا از کار پذیری بالایی برخوردار نبوده و کوچکترین ضربه ای باعث شکست یا ترک آنها میشود. و از آنجایی که از مصالح شکسته در ساخت سازه نمیتوان استفاده کرد، این امر هزینه تحمیلی به کارفرما را افزایش میدهد.
۴- ابعاد غیر استاندارد یا رواداری های غیر مجاز بلوک از دیگر ویژگی های غیر قابل قبول این عضو در سازه میباشد. چیدمان صحیح و اصولی مصالح در تیغه چینی بسیار مهم است و صاف و یکدست بودن سطح آن هزینه های نازک کاری پروژه را به مراتب کاهش میدهد که افزایش رواداری ها این مشکل را برای کاهش سرعت اجرا و افزایش هزینه های ثانویه ایجاد میکند.
۵- نداشتن خاصیت عایق حرارتی و صوتی از دیگر معضلاتی است که این مصالح میتوانند داشته باشند که به طور کلی خرید از مراکز مهندسی و معتبر تولید کننده بلوک سبک از هر نوعی، از جمله سرمایه گذاری های مطمئن در جهت ساخت بهینه سازه میباشد.

معرفی انواع بلوک سیمانی سنگین

ما در این مقاله قصد داریم در خصوص بلوکهای سیمانی سنگین ، تعاریف ، انواع مختلف ،  روش های تولید ،  روشهای اجرا و کاربرد آنها توضیحاتی را خدمت شما خوانندگان محترم ارائه کنیم.

تعریف :   بلوک سیمانی سنگین به بلوکی اطلاق می شود که که برای تولید آن عمدتا از ماسه و سیمان استفاده شده است. عموما به جزاین دو نوع ، ماده اولیه دیگری برای تولید بلوک سیمانی سنگین استفاده نمی شود.

 این محصول به دلیل استفاده از ماسه و سیمان دارای مقاومت بالایی می باشد و کاربردهایی متفاوت از بلوک سیمانی سبک دارد.

بخش اول: انواع بلوکهای سیمانی سنگین 
 بلوک های سیمانی سنگین در دو نوع کلی دو سرباز و یک طرف بسته تولید می شود . هرچند که هر کدام از این انواع دارای کاربردهای متفاوتی خواهند بود. همچنین پروسه تولید آنها از یکدیگر متفاوت می باشد.

 بخش دوم:  روش های تولید

 برای تولید بلوک سیمانی سنگین از دو سیستم تولید استفاده می شود. یکی از این سیستم ها استفاده از دستگاه های ثابت بلوک زنی با کیفیت بالا و ویبره و پرس سنگین  می باشد که طبیعتاً محصول تولید شده دارای درجه فشردگی بالاتری بوده و همچنین مقاومت فشاری بیشتری را از خود نشان خواهد داد. همچنین به جهت فشردگی بیشتر که نتیجه ویبره و پرس بیشتر می باشد، وزن محصول نسبت به انواع دیگر که در پاراگراف زیر توضیح داده می شود بیشتر خواهد بود.

 نوع دوم تولید که بسیار رایج بوده و به خصوص در شهرهای شمالی کشور بسیار قابل مشاهده می باشد ، تولید با  بلوک زن های دستی می باشد. بلوک زن های دستی دارای انواع متفاوتی می باشند. هر چند که هر کدام ویژگی متفاوتی را تولید خواهند کرد ولی بسیاری از آنها به دلیل عدم رعایت ضوابط و مقررات استاندارد دارای مقاومت فشاری پایین بوده و از کیفیت بالایی برخوردار نیستند.

همچنین در روش دستی مقدار مواد اولیه‌ای  که با هم اختلاط داده میشوند تا تبدیل به بلوک سیمانی سنگین بشوند بسیار متغیر بوده و حتی در برخی موارد به دلیل عدم کنترل و نظارت لازم ، سیمان کمتری به ملات اضافه می شود که این موضوع سبب افت شدید مقاومت در کوتاه مدت و در دراز مدت خواهد شد.

 پس از این توضیح کوتاه لازم است تا در ارتباط با روش های اجرا کمی توضیح داده شود.

بخش سوم : روشهای اجرا

 همانگونه که پیشتر شرح داده شد بلوک سبک به دو شکل دو طرف باز و یک طرف بسته تولید می‌شوند که هر کدام از این ها دارای روش اجرای متفاوتی خواهند بود.

برای اجرای انواع بلوکهای سیمانی سنگین دو سرباز پس از رگه چینی اول در هر نوبت که بلوک ها بر روی هم قرار می گیرند ، ملات کشی انجام میشود و داخل بلوک ها پر شده و سپس عمل ملات کشی تکرار میشود .

این کار به منظور بالا بردن وزن دیوار و مقاومت آن  صورت می گیرد که البته در بسیاری از موارد داخل بلوک ها با بتن پر نشده و با انواع نخاله های ساختمانی و حتی بعضا با خاک پر می شوند چنانکه می تواند به سلامت اجرای دیوارچینی صدمه زیادی وارد نماید و سبب شود تا دیوار از استحکام کافی برخوردار نشود.

هر چند که  درمجموع این روش با توجه به بهای تمام شده بالایی که ایجاد می کنند این روزها خیلی استفاده نمی شود ولی به هر حال به عنوان یک روش کاربردی در سوابق کارهای اجرایی وجود دارد و می توان به آن مراجعه نمود . 

 نوع دوم انواع بلوک های سیمانی سنگین  بلوک های یک طرف باز میباشند .  برای دیوار چینی این بلوک ها بلوک به صورت واژگون روی دیوار قرار گرفته و ملات ریزی  روی کف بسته آن انجام خواهد شد. بنابراین در این حالت داخل بلوک تو خالی مانده و پر نمی شود.

برای ایجاد استحکام بیشتر دراین نوع مصالح ساختمانی بهتر است که ملات های قائم نیز اجرا شوند تا به ایستایی دیوار بیشتر کمک نمایند. استفاده از الزامات استاندارد و آیین نامه های مربوطه برای افزایش کیفیت دیوار اجرا شده به شدت توصیه می شود. استاندارد مورد استفاده در هر دو نوع از بلوک های سیمانی سنگین استاندارد شماره ۷۰ می باشد که البته در این خصوص لازم است حتما آخرین ویرایش آن مد نظر قرار گیرد.

بخش چهارم : کاربرد بلوک سیمانی سنگین
 اما بخش بعدی کاربرد انواع بلوک سیمانی سنگین می باشد که به اختصار شرح داده خواهد شد. همانگونه که در توضیحات قبل اشاره شد انواع بلوکهای سیمانی سنگین  به دلیل استفاده از مصالح سنگدانه ای و سیمان با عیار بالا که  بین ۳۰۰ تا ۳۵۰ کیلوگرم به ازای هر مترمکعب پیش‌بینی می‌شود دارای مقاومت های بالایی بوده و توان باربری زیادی نیز خواهند داشت .

بنابراین از این نوع محصولات می توان برای ساخت ساختمانهای یک طبقه و دیوارهای فضاهای خارجی جهت دیوارکشی البته با در نظر گرفتن جرزهایی  که در فواصل بین چهار متر و یا ۶ متر اجرا می شود استفاده کرد. همچنین از این بلوک به عنوان بلوک فونداسیون استفاده می شود که در این روش حتماً داخل بلوک ها که به عنوان قالب از آنها استفاده می شود پر خواهد شد و  این موضوع سبب افزایش مقاومت بتن تولید شده نیز می شود.

 به غیر از کاربری ها و مصارف ذکر شده میتوان کاربردهای دیگری را نیز برای این نوع بلوکها در نظر گرفت که از جمله برای ساخت فضاهای تزیین زیر گلدان ها،  استفاده از آنها در فضای سبز و در باغچه ها نام برد.

 بلوک های سیمانی سنگین می‌توانند در نتیجه افزودن برخی رنگدانه های معدنی به رنگ‌های قرمز اخرایی و زرد  لیمویی نیز تولید شوند که البته اگر مقدار مواد اضافه شده به منظور رنگ مورد نظر در حد قابل قبولی باشد به مقاومت قطعه صدمه نزده و سبب کاهش کیفیت محصول نخواهد شد . 

در برخی موارد می‌توان با افزودن برخی ازانواع آب بندها این محصول را به صورت اکسپوز در نمای خارجی کار کرد که این موضوع در ارتباط با دیوارهای سالن های تولید و سوله ها کاربردهای زیادی را دارد. 

بخش پنجم : روشهای انتخاب و بررسی بلوک سیمانی سنگین

 قسمت آخر این مطلب اختصاص دارد به روش های ساده انتخاب بهترین قیمت بلوک سیمانی سنگین که معیارهای سنجش و ارزیابی کیفی یکی از مهمترین مواردی است که در بحث انتخاب محصول مورد نظر اهمیت زیادی دارد.

 دارا بودن استاندارد ملی ایران به شماره ۷۰ جهت تولید محصولات بلوک سیمانی سنگین  یک شرط مهم و اساسی است و چنانچه یک واحد تولیدی فاقد این نشان استاندارد ملی باشد باید در خصوص موضوع کیفی کمی تامل نمود.

 ازجمله روش‌هایی که به عنوان روشهای کارگاهی  پس از این شرح داده می‌شود برای سنجش کیفی محصول می توان استفاده کرد . 

اگر چنانچه محصولی نشان استاندارد ملی ایران  به شماره ۷۰ را نداشته باشد باید برخی از تست های فیزیکی کارگاهی ساده را برای اطمینان از کیفیت حداقلی کیفی محصول به کار برد. یکی از این تست ها تست فیزیکی مقاومت محصول در مقابل پرتاب شدگی است.

اگر چنانچه محصول بلوک سیمانی سنگین از فاصله دو متری به پهلو با زمین اصابت نماید و پس از اصابت دچار خرد شدگی   و از هم پاشیدگی شدید نگردد می توان انتظار داشت که این محصول دارای حداقل مقاومت فیزیکی لازم میباشد.

روش دیگری که برای تست کیفی محصول  در محیط کارگاه استفاده می شود کنترل ابعاد و اندازه ها و همین طور وزن محصول می باشد. وزن محصول بایستی مطابق با مشخصات اعلامی قبلی بوده و حداکثر دارای ۵ درصد دامنه نوسان باشد در مورد ابعاد نیز مطابق با استاندارد ضروری است میزان رواداری مجاز کنترل شده و بررسی شود.

 یکی دیگر از روش هایی که میتوان از آن برای کنترل کیفی محصول و پاسخگویی فروشنده استفاده نمود، مراجعه به لیست مشتریان قبلی است . تماس با آنها جهت این موضوع می‌تواند ضمن بررسی کیفیت محصول ، پاسخگویی فروشنده و تعهد ایشان در ارائه محصول مناسب را به وضوح نشان دهد که نتیجه آن می تواند مبنای تصمیم گیری خرید نیز قرار گیرد.

یکی دیگر از روش های کنترلی انواع بلوکهای سیمانی سنگین که کمی پیچیده تر می باشد ، انتخاب نمونه از داخل دپوی محصول و ارسال آن به آزمایشگاه مورد تایید می باشد. مجموعه روش های فوق می تواند تا حدودی بر کیفیت محصول صحه گذاری نماید و اطمینان خریدار را از کیفیت محصول خریداری شده ارتقا ببخشد.